De gevreesde kernhoutkever – in het Tsjechisch ‘kůrovec’ – verspreidt zich de afgelopen jaren merkbaar over heel Tsjechië. Nu moeten zelfs de trots van Liberec, de stadsparken, eraan geloven. Het stadsbestuur van Liberec heeft daarom in 2025 in meerdere parken speciale feromonvallen geïnstalleerd om de keverplaag te beteugelen.
De gevolgen laten zich raden – sommige delen van het bos zien eruit alsof een storm heeft huisgehouden. De keverziekte zorgt voor kaalgeslagen plekken waar tot voor kort nog oude bomen stonden.
De laatste maanden zijn de medewerkers van de gemeente hard bezig met het plaatsen van de vallen, met name op locaties waar de eerste sporen van de kever al zijn waargenomen. Helaas zijn enkele bomen al geveld omdat ze te zwaar waren aangetast, zelfs in het populaire stadscentrum.
Niet alleen sparren zijn het doelwit: ook beuken lijden
Waar vorig jaar vooral sparren getroffen werden, wordt er nu ook kernhoutkever in beukenbomen gevonden. Dit is bevestigd door fyto-pathologisch onderzoek van medewerkers van de Mendel Universiteit in Brno.
In het Pieter Bezručpark moesten daarom enkele aangetaste beuken noodgedwongen worden gekapt, nog voordat de volwassen kevers uitvlogen. Momenteel, nu de temperaturen stijgen, neemt het risico toe dat de kevers op pad gaan en ook gezonde bomen besmetten.
De kernhoutkever wordt bij ongeveer 15° Celsius actief. boven de 20° Celsius gaan de kevers massaal zwermen. Ze vallen bij voorkeur bomen aan die door droogte verzwakt zijn – deze kunnen zich nauwelijks verdedigen.
Hoe werkt zo’n feromonval precies?
Juist als de kevers uitvliegen, komen de feromonvallen goed van pas. Ze verspreiden een geurstof die specifiek de kevers aantrekt en ze zo naar de val lokt. Deze keer heeft het stadsbestuur een speciaal feromoon aangeschaft, dat vooral effectief is tegen de kernhoutkever in beuk. Het is geleverd door de faculteit bosbouw van de Tsjechische Landbouwuniversiteit in Praag (CZU) – een bekende naam in wetenschappelijk bosbeheer.
Elke week controleren gemeentemedewerkers de vallen en verzamelen ze de gevangen kevers. Die worden vervolgens overgedragen aan de onderzoekers van de CZU, die daarmee het verdere verloop van de plaag onderzoeken.
Wat kunt u als inwoner doen?
- Meld schade of verdachte bomen in een park via 14-140 – het landelijke meldnummer van Liberec.
- Loop tijdens een wandeling om de vallen heen en blijf van het materiaal af – het is kwetsbaar!
- Doe geen losse takken of tuinafval rond parke, dit kan plagen juist verergeren.
Een weetje: In Nederland kennen we de letterzetter (Ips typographus) – grote kans dat u de schorskkever kent van vakantie in Duitsland of als import in lokale bossen. Gelukkig is de situatie bij ons onder controle, maar ook hier houden we de ontwikkelingen in Tsjechië en Duitsland scherp in de gaten. 2025 wordt beslist een spannend jaar voor de stadsnatuur – hopelijk houden de kevers zich gedeisd, want Liberec blijft natuurlijk het mooist met z’n groene parken.