De klassieke werking van airco’s – zo’n beetje hetzelfde sinds de jaren ‘70 – heeft een flink nadeel: het vreet stroom. nu het gebruik van airconditioners in zowel Randstad-appartementen als Haagse kantoorkolossen flink stijgt, dringt de vraag zich op: wat doet dat met onze CO2-uitstoot? En welke alternatieven zijn er?
Airconditioningseenheid. Foto: 吴 迪 / Unsplash
Eigenlijk zit er een paradox in: naarmate onze zomers heter worden – 2024 was wéér recordwarm – stijgt ook de behoefte aan koelte. Het gevolg is dat airco’s razendsnel terrein winnen. In steden als Amsterdam en Utrecht zie je de buitenunits als paddenstoelen uit de gevels schieten. En het is niet eens gek, want ook in Rotterdam-Zuid kunnen hittegolven tot gezondheidsproblemen leiden. Maar die groei komt met een prijs: alleen al in Nederlandse steden zijn airco’s inmiddels verantwoordelijk voor tot 20% van het elektriciteitsverbruik tijdens piekmomenten.
Meer airco’s, maar verouderde technologie
Volgens prognoses van verschillende Europese onderzoeksbureaus verdriedubbelt het aantal airco’s wereldwijd tegen 2050. De meeste gebruiken nog altijd koeltechnieken die sinds de oprichting van merken als Carrier of Daikin nauwelijks veranderd zijn. Waar wasmachines en koelkasten de laatste twintig jaar energie-efficiënter werden, bleef de airco opvallend achter. Het resultaat: méér apparaten, meer stroomverbruik en nog steeds veel stroom afkomstig uit fossiele bronnen.
Mircea Dincă en Bryce Vickmark.
Gelukkig gebeurt er wel wat! Het Amerikaanse bedrijf Transaera – opgezet door MIT-professor Mircea Dincă – werkt aan een slimme oplossing. Dincă is een expert op het gebied van innovatieve materialen. Zijn team ontwikkelt hightech koelmiddelen en bouwt airco’s die significant minder energie slurpen dan de huidige generatie systemen. Volgens de ambitieuze doelstellingen van Transaera zou hun airco slechts een vijfde van de klimaatimpact van een moderne unit hebben. Klinkt veelbelovend, zeker voor een land als Nederland waar energietransitie en duurzaamheid in elk coalitieakkoord voorbij komen.
Waarom zuinigere airco’s écht veel uitmaken
Leuk detail: Transaera is finalist bij de Global Cooling Prize. Dat is een internationale competitie om de beste, zuinigste airco van de toekomst te vinden. De hoofdprijs? Een miljoen dollar – een bedrag waarmee het product naar de markt gebracht kan worden. Hun innovatieve aanpak? Gebruik van super poreuze materialen die tijdens het koelen passief vocht uit de lucht halen. Het team van Transaera gelooft dat deze technologie een doorbraak betekent, met flinke voordelen voor zowel consumenten als het milieu.
De komende maanden worden spannend: het besluit van de competitie wordt dit voorjaar verwacht. Maar, zeggen Dincă en zijn engineers in de kantine van het MIT: ook als ze níet winnen, breiden ze het team uit en testen ze verder, óók in Europese klimaten zoals ons eigen polderweer. Want één ding is zeker – zuinigere en betere airco’s zijn essentieel, niet alleen voor uw portemonnee, maar voor het leefklimaat in Nederland én wereldwijd.