Vergadering in Londen met Oekraïense president en Europese leiders
Op vrijdag was de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy in Londen voor overleg met meer dan twintig Europese leiders. Tijdens deze bijeenkomst werd overeenstemming bereikt over het bieden van militaire hulp aan Oekraïne, onder voorwaarde dat een wapenstilstand het langdurige conflict van meer dan drie jaar zou stoppen. Het evenement, georganiseerd door de Britse premier Rishi Sunak, richtte zich op het evalueren van manieren om Oekraïnes energienetwerk te beschermen tegen de bijna dagelijkse aanvallen van drones en raketten vanuit Rusland, terwijl de winter nadert. Daarnaast werd besproken hoe de luchtverdediging van Oekraïne versterkt kan worden en hoe Oekraïne voorzien kan worden van raketten met een groter bereik, die diep binnen de Russische grenzen kunnen inslaan.
Doelstellingen en de escalatie van druk op Rusland
De gesprekken waren erop gericht om de druk op de Russische president Vladimir Poetin te verhogen. Daarbij werd gestreefd naar meer maatregelen die recentelijk in gang waren gezet, zoals nieuwe sancties door de Verenigde Staten en Europese landen. Deze sancties richten zich op de belangrijke export van Russische olie en gas, die een cruciaal onderdeel vormen van de Russische inkomsten.
Poetin heeft zich tot nu toe verzet tegen de druk om te onderhandelen over een vredesregeling met Zelenskyy. Hij stelt dat de motieven voor de grootschalige invasie van zijn land door Rusland legitiem zijn. Daarnaast heeft Rusland strategieën ontwikkeld om loopholes te vinden in de sancties van het Westen.
Ontmoetingen en reacties van leiders
Bij aankomst bij de voordeur van 10 Downing Street begroette premier Keir Starmer Zelenskyy met een omhelzing. De twee leiders zouden een lunchgesprek voeren, voordat andere belangrijke leiders zich in de middag bij hen zouden voegen. Starmer gaf aan dat er belangrijke zaken besproken moesten worden, wat de ernst van de bijeenkomst onderstreept.
De houding van Poetin wordt door Westerse leiders als frustrerend ervaren. Starmer verklaarde voorafgaand aan de vergadering dat herhaaldelijk de kansen worden geboden om de invasie te beëindigen, de aanvallen te stoppen en troepen terug te roepen, maar dat Poetin steeds wijst af en geen vreedzame oplossing lijkt te willen.
Toekomstige rol van de Westerse coalitie
De Oekraïense bondgenoten in het Westen staan voor grote vragen over hun rol in het komende jaar, vooral nu het conflict in Europa, dat zich ontwikkelt als het grootste sinds de Tweede Wereldoorlog, zijn vierde jaar ingaat in februari. Kritische onderwerpen zijn onder andere de financiering van de oorlog, welke veiligheidswaarborgen na de oorlog kunnen worden geboden en de toekomstige veiligheidsverplichtingen van opdrachtgevers zoals Washington.
Opbouw van een ‘reassurantie-initiatieven’
Onder leiding van Zelenskyy en Starmer worden mogelijk nog andere leiders verwacht op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Londen, waaronder NATO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg, de Deense premier Mette Frederiksen en de Nederlandse premier Mark Rutte. Daarnaast neemt ongeveer twintig andere leiders via videoconferentie deel aan wat de Coalitie van de Wilenden wordt genoemd.
De details over de toekomstige “reassurantie-macht” blijven voorlopig beperkt. Wel wordt geprobeerd om het idee verder te ontwikkelen, ondanks dat een vredesakkoord momenteel nog slechts een verre mogelijkheid lijkt. Volgens functionarissen zal de kracht bestaan uit lucht- en zeestrijdkrachten, in plaats van directe inzet van Westerse troepen in Oekraïne. De Britse defensie-minister, Ben Wallace, stelde dat het om een “macht” gaat die de luchtruim en zeeën moet beveiligen, en Oekraïense troepen zal trainen om hun land te beschermen.
De hoofdkwartieren zouden roulerend tussen Parijs en Londen functioneren voor periodes van twaalf maanden.
Voortdurende oorlogshandelingen en Russische vorderingen
De oorlog vertoont momenteel geen tekenen van afvluiting. Frontlinies blijven uitputtingsgevechten, waarbij duizenden soldaten verloren gaan aan beide zijden, terwijl drone- en raketlancingen verwoesting aanrichten in achtergelegen gebieden.
Russische militaire operaties in Oekraïne
Volgens het Russische ministerie van Defensie heeft Rusland de afgelopen week tien Oekraïense dorpen veroverd. Deze kleine veroveringen maken onderdeel uit van een langzaam maar gestaag Russisch offensief om de resterende Oekraïense bolwerken in de regio Donetsk te omsingelen vanaf het noorden en zuiden, en zo verdere doorstoot naar de regio Dnipropetrovsk mogelijk te maken. Daarnaast bevestigde het ministerie dat Russische troepen 111 Oekraïense drones hebben neergeschoten, waarna de resten schade aan infrastructuur en woningen veroorzaakten. Een drone sloeg bijvoorbeeld een appartementencomplex in Krasnogorsk, aan de noordwestelijke rand van Moskou, waarbij vijf personen gewond raakten, onder wie een kind.
De burgemeester van Moskou, Sergei Sobyanin, meldde dat de luchtverdediging drie drones had neergeschoten die op weg waren naar de stad, waardoor vluchten op twee luchthavens in Moskou tijdelijk werden opgeschort. Drie andere vliegvelden in de regio bepaalden korte tijd de vliegverkeerstopzet vanwege de drone-aanvallen.
Oorlogsgeweld in Oekraïne
De Oekraïense autoriteiten meldden dat Russische artillerie vrijdag een woonwijk in Kherson trof, waarbij twee doden vielen en 22 mensen gewond raakten, onder wie een 16-jarige. Bovendien viel Rusland ten minste vijf krachtige glide-bommen aan op Kharkiv, met zes gewonden en schade aan woningen. Voor het eerst zijn vrijdag glide-bommen afgevuurd in de zuidelijke regio Odessa, volgens Oleh Kiper, hoofd van de Odesa Regionale Militaire Administratie. Kiper beschouwde het gebruik van de nieuwe jet-gestuurde glide-bommen met een bereik van tot 200 kilometer als ‘een nieuwe, ernstige bedreiging’ voor het gebied. Deze bommen, relatief goedkoop en met aanzienlijk zwaardere lading dan raketten, zouden het Russische capaciteiten voor diepere aanvallen aanzienlijk versterken.
Impact op Oekraïense infrastructuur
De Oekraïense spoorwegmaatschappij, Ukrzaliznytsia, meldde vertragingen en omleidingen van treinen in drie regio’s wegens ‘massale beschietingen’ die infrastructuur beschadigden. Russische troepen richten zich de laatste maanden op transportlijnen en belangrijke knooppunten.