Een opmerkelijke pauselijke ontmoeting in Rome
De Britse monarch Charles III en zijn vrouw Camilla hebben een historische audientie gehad met paus Leo XIV in het Vaticaan, waarbij ze samen gebeden hebben. Het doel van hun bezoek was het versterken van de banden tussen de Kerk van Engeland en de Rooms-Katholieke Kerk. Voor de koninklijke familie bood dit een moment van spirituele rust temidden van de onrust thuis, vooral door het Epstein-sekschandaal. Tijdens de ceremonie zaten Charles en Camilla op gouden tronken op het verhoogde altaar van de Sixtijnse Kapel, voor Michelangelo’s Laat Oordeel, terwijl paus Leo en de anglicaanse aartsbisschop van York de ecumenische dienst voorzagen. Dit was de eerste keer sinds de Reformatie dat leiders van de twee grootste christelijke kerken samen baden.
Context en historische betekenis
De bijeenkomst symboliseerde een belangrijke stap richting hernieuwde eenheid, aangezien de kerken, die al eeuwen gescheiden zijn over onderwerpen zoals de vrouwenwijditing, nu samen gebeden hebben. De muzikale begeleiding weerspiegelde de gedeelde erfenis van anglicaans en katholiek zingen: hymnes werden gezongen door zowel het koor van de Sixtijnse Kapel als door bezoekende koren, waaronder dat van Windsor Castle en het kinderkoor van de Chapel Royal in St. James’s Palace. Dit bezoek kwam op een moment dat de Britse koninklijke familie onder intensief media-aandacht staat, onder meer vanwege de relatie van prins Andrew met Jeffrey Epstein, een veroordeelde seksschandaleiser. Een boek van Virginia Giuffre, een van Epsteins aanklagers, bracht dit weekeinde opnieuw onder de aandacht. Hoewel Andrew heeft aangegeven afstand te willen nemen van zijn titels, zoals hertog van York, blijft hij ontkennen dat hij zich schuldig heeft gemaakt.
Reden en planning van het bezoek
De plannen voor het bezoek waren al eerder dit jaar gemaakt, maar werden uitgesteld nadat paus Franciscus ziek werd en overleed. Charles had sterk de wens uitgesproken om tijdens het Heilig Jaar 2025 de Vaticaan te bezoeken, een zeldzaam evenement dat eens in het kwart-eeuw plaatsvindt ter viering van het christendom. Het bezoek had tot doel de onderlinge banden tussen de twee kerken te versterken, ondanks de blijvende scheiding die begon in 1534 toen koning Hendrik VIII de kerk scheidde van de paus.
Religieuze en ecumenische gebeurtenissen
De dienst in de Sixtijnse Kapel markeerde een historisch nieuw begin op weg naar meer eenwording. Tijdens de dienst werden lezingen en gebeden uitgevoerd, waarin de focus lag op God als Schepper en op het gemeenschappelijk geloof. Later op de dag zou Charles ook officieel een nieuwe titel ontvangen tijdens een plechtigheid in de basiliek van St. Paul Outside the Walls, een locatie met historische banden met de Kerk van Engeland. Hij krijgt de titel “Royal Confrater,” wat symbool staat voor geestelijke verbondenheid, en wordt afgebeeld op een speciale stoel met het wapenschild, met de Latijnse woorden “Ut Unum Sint” (“Dat zij één mogen zijn”).
Religiekwesties en diplomatieke symboliek
Cardinaal Vincent Nichols, de aartsbisschop van Westminster, benadrukte dat het bezoek de relatie versterkt die Queen Elizabeth II gedurende haar regeerperiode had opgebouwd met het Vaticaan, inclusief haar zes bezoeken tijdens haar bewind. Hij noemde de samenkomst van paus Leo en koning Charles voor het gebed een voorbeeld van echte samenwerking. Het feit dat Charles zijn constitutionele rol als hoogste leider van de Kerk van Engeland erkent, wordt daarbij gezien als een teken van wederzijds respect.
Verdere ontwikkelingen binnen de anglicaanse gemeenschap
Dit bezoek viel samen met de recente verkiezing van de eerste vrouwelijke aartsbisschop van Canterbury, onder de naam Sarah Mullally. Hoewel Mullally niet aanwezig was in het Vaticaan, omdat haar installatie nog niet had plaatsgevonden, is haar verkiezing intern in de kerk voor enige onrust gezorgd. De hele situatie weerspiegelt bredere spanningen in de anglicaanse gemeenschap, die wereldwijd meer dan 85 miljoen leden telt. De onder leiding van de aartsbisschop van Canterbury staande kerk krijgt te maken met een groeiende scheiding, vooral na de oprichting van de groep Gafcon, die zich afsplitst van de traditionele structuur en zich verzet tegen de liberale standpunten binnen de kerk, bijvoorbeeld over LGBTQ+ kwesties en de rol van vrouwen als bisschoppen.
Conservatieve bewegingen en scheuringen
- Gafcon, een organisatie van conservatieve Anglicaanse primaten, zet zich af tegen de bestaande verbanden binnen de kerk en pleit voor een nieuwe structuur.
- De beweging noemt de controversiële standpunten over LGBTQ+ en vrouwelijke bisschoppen de aanleiding voor de scheuring.
- De groep benadrukt dat het zich onderscheidt van de traditionele anglicaanse gemeenschap, maar beweert dat het haar op een hernieuwde wijze vertegenwoordigt.
Volgens Gafcon is het haar doel om een frisse interpretatie van de anglicaanse traditie te bieden, terwijl het tegelijkertijd de bestaande banden met de traditionele kerk afwijst. De spanningen binnen de anglicaanse kerkgemeenschap blijven daarmee bestaan.