Herbenoeming te midden van politieke chaos
Op vrijdag heeft de Franse president Emmanuel Macron opnieuw Sebastien Lecornu benoemd tot premier, slechts enkele dagen nadat hij zijn ontslag had ingediend. Hij heeft hem gevraagd opnieuw te proberen een regering te vormen en een begroting op te stellen, met als doel de politieke blokkade in het land te doorbreken. Deze herbenoeming volgde op dagen van intensieve onderhandelingen en kwam minder dan een week nadat Lecornu zijn aftreden had aangekondigd te midden van interne strubbelingen binnen zijn pas opgerichte kabinet.
De situatie in Frankrijk
Frankrijk kampt met toenemende economische problemen en een snel groeiende staatsschuld. De politieke crisis verergerde de economische moeilijkheden en brengt de Europese Unie in verhoogde alertheid. De benoeming wordt algemeen gezien als Macron’s laatste kans om zijn tweede ambtstermijn, die tot 2027 loopt, nieuw leven in te blazen. Omdat hij geen meerderheid beschikt in de Nationale Assemblee om zijn agenda door te voeren, groeit de kritiek zowel van oppositie als binnen zijn eigen partij, en heeft hij beperkte manoeuvreerruimte.
Reactie op de herbenoeming
De officiële mededeling van het presidentskantoor was kort: een enkele zin die vrijdagavond werd gepubliceerd, ongeveer een maand nadat Lecornu voor het eerst was benoemd en vier dagen nadat hij ontslag nam. Lecornu verklaarde op sociale media dat hij het nieuwe kabinet uit plichtsgetrouwheid had aangenomen. Hij benadrukte dat hij de missie heeft “om alles te doen om Frankrijk vóór het einde van het jaar een budget te geven en te reageren op de dagelijkse problemen van de inwoners.” Volgens hem zullen alle nieuwkomers in de regering afstand doen van hun ambities om in 2027 president te worden. Hij voegde toe dat het nieuwe kabinet “vernieuwing en een diversiteit aan vaardigheden” zal belichamen.
Politieke en maatschappelijke spanning
Hij stelde dat er een einde moest komen aan de politieke crisis die de Franse bevolking verveelt en de instabiliteit die het imago en de belangen van Frankrijk schaadt. Op maandag nam Lecornu abrupt ontslag, slechts uren nadat hij een nieuw kabinet had gepresenteerd dat op weerstand stuitte van een belangrijke coalitiepartner. Zijn ontslag veroorzaakte publieke en politieke reacties, waaronder oproepen aan Macron om af te treden of opnieuw het parlement te ontbinden, zoals hij in juni 2024 deed. Deze oproepen bleven echter onbeantwoord, waarna Macron op woensdag aangekondigd heeft binnen 48 uur een opvolger voor Lecornu aan te wijzen.
Verworpen oppositie en risico’s
Op vrijdag hebben leider van de partijen in de Nationale Assemblee, onder meer de rechtse Nationale Rally en de linkse France Insoumise, zich met Macron overlegd. Sommige politici waarschuwen dat het kiezen van een nieuwe premier uit de fragiele centrumpartij van Macron het risico met zich meebrengt dat het parlement hem niet steunt, hetgeen de crisis kan verlengen. Marine Tondelier, leider van de Ecologisten, uitte haar zorgen dat hoe meer Macron zich alleen voelt, hoe starver hij wordt.
Economische en politieke risico’s
Over het afgelopen jaar zijn de opeenvolgende minderheidsregeringen van Macron snel gevallen, waardoor Frankrijk met de tweede grootste economie van de EU vast is komen te zitten in een politieke impasse en geconfronteerd wordt met een schuldencrisis. Eind het eerste kwartaal van 2025 stond de staatsschuld op 3,9 biljoen dollar, oftewel 114 procent van het BBP. Volgens recente gegevens van het nationaal statistiekbureau bereikte de armoede in Frankrijk in 2023 15,4 procent, het hoogste percentage sinds de metingen in 1996 begonnen.
De ‘herrezen’ premier en de uitdagingen
De herbenoemde premier bevindt zich voor grote uitdagingen. De twee grootste oppositiepartijen in de Nationale Assemblee, de uiterst rechtse Rassemblement National en de uiterst linkse La France Insoumise, werden niet uitgenodigd voor de besprekingen vrijdag. De Rassemblement National wil dat Macron nieuwe verkiezingen uitschrijft, terwijl La France Insoumise hem oproept af te treden. Lecornu heeft eerder deze week aangegeven dat Macron’s centrumblok, de geallieerden en delen van de oppositie mogelijk samen een werkbare regering kunnen vormen. Hij stelde dat er nog een meerderheid is die kan besturen, maar erkende dat het een moeilijke weg blijft.
Onpopulaire hervormingen en de impasse
Een van de meest controversiële beleidsmaatregelen waar Lecornu mogelijk mee te maken krijgt, is een hervorming van de pensioenen. Deze ingrijpende maatregel, die in 2023 door het parlement werd geloodst zonder stemming, verhoogt de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar. Oppositiepartijen willen dat de hervorming wordt ingetrokken. De politieke impasse ontstond nadat Macron in juni 2024 besloot het parlement te ontbinden, wat leidde tot nieuwe verkiezingen die een onduidelijke meerderheid opleverden. Zonder stabiele steun zijn regeringen van Macron herhaaldelijk vastgelopen bij het proberen af te schaffen en te beperken van uitgaven, terwijl het begrotingstekort blijft oplopen. Lecornu’s ontslag, slechts 14 uur na zijn aankondiging van het nieuwe kabinet, onderstreept de kwetsbaarheid van Macron’s coalitie en de dieper liggende politieke en persoonlijke rivaliteiten.