Ukrainese president Zelenskyy waarschuwt voor destructieve wapencups en roept op tot internationale actie
Tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties benadrukte president Volodymyr Zelenskyy dat de wereld op dit moment geconfronteerd wordt met ’s werelds meest destructieve wapenwedloop in de geschiedenis.’ Hij drong er bij de internationale gemeenschap op aan om onmiddellijk maatregelen te nemen tegen Rusland, waarbij hij specifiek verwees naar de expansie van de oorlog door Vladimir Poetin in Europa.
Zelenskyy stelde dat Oekraïne de eerste slachtoffer was van deze ontwikkelingen, maar dat Russische drones inmiddels over het hele continent vliegen. Daarnaast verspreiden Russische operaties zich naar verschillende landen, terwijl Poetin vastbesloten lijkt deze oorlog uit te breiden.
De invloed van Trump op de Amerikaanse en Oekraïense geopolitiek
Op de dag voorafgaand aan Zelenskyy’s toespraak, had de Oekraïense leider een ontmoeting met de voormalige Amerikaanse president Donald Trump. Tijdens deze bijeenkomst uitte Trump zijn steun voor Oekraïne en uitte hij kritiek op Rusland. Hij bracht een opvallende draai aan zijn eerdere standpunten door te zeggen dat Oekraïne mogelijk al haar verloren gebied weer kan terugwinnen, een ingrijpende verandering ten opzichte van zijn eerdere adviezen dat Kyiv concessies moest doen om de oorlog te beëindigen.
De reactie van Oekraïense burgers op de Amerikaanse politiek
De reactie in Oekraïne was terughoudend en voorzichtig, vooral gezien Trump’s onverwachte beleidswijzigingen. Sommigen hoopten op concrete ondersteuning vanuit Washington, terwijl anderen de onvoorspelbaarheid van Trump voorzagen als een risico. Op straat uitten inwoners zoals Olha Voronina en militairen zoals Volodymyr Cheslavskyi verschillende meningen over de intenties van de voormalige Amerikaanse president.
Voronina hoopte dat de steun van Trump zou voortduren, terwijl Cheslavskyi twijfelde aan zijn oprechte betrokkenheid en vaak tegenstrijdige uitspraken deed over Trump’s houding tegenover Oekraïne. Ook werd benadrukt dat Oekraïne zonder de steun van NATO en Europa geen overwinning kon behalen, ondanks de vastberadenheid van het Oekraïense leger.
Rusland en de geopolitieke spanningen in Oost-Europa
Sinds de annexatie van Crimea in 2014, heeft Rusland ongeveer 20 procent van Oekraïne bezet, waarna de volledige invasie in februari 2022 begon. De Russische autoriteiten blijven volhouden dat Oekraïne niet in staat is om de bezette gebieden terug te winnen. Uit Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov kwam de verklaring dat Rusland eerder met een ‘lawinebeer’ wordt vergeleken dan met een tijger, en dat er geen ‘papierberen’ bestaan — Rusland is echt een beer.
Ukrainese perspectieven op Amerikaanse steun en de oorlog
Verschillende Oekraïense burgers uiten hoop dat de woorden van Trump worden gevolgd door daadwerkelijke hulp. Olha Voronina spreekt haar vertrouwen uit dat de steun moet voortduren, terwijl anderen, zoals soldaat Volodymyr Cheslavskyi, twijfel uiten over Trump’s ware bedoelingen, vooral gezien zijn gevarieerde uitspraken. Anna Khudimova benadrukt dat Oekraïne op de militaire kracht van haar troepen vertrouwt, maar zonder steun van Europees en NAVO-partners zal een overwinning moeilijk te behalen zijn.
De Amerikaanse en Russische diplomatieke escalatie
Trump heeft zich de afgelopen dagen opmerkelijk uitgelaten over de situatie. Hij uitte tijdens een toespraak op sociale media kritiek op Poetin, wierp een aantal scherpe opmerkingen over Rusland’s militair vermogen en economische prestaties. Tevens stelde hij dat NAVO-landen Russische oorlogsvliegtuigen die hun luchtruim binnendringen, neer moeten schieten, zoals recentelijk in Estland gebeurde.
Zijn uitspraken markeerden een duidelijke breuk met eerdere, meer afwijzende standpunten tegenover Oekraïne. Nadat hij in januari president werd, had Trump de Amerikaanse beleidslijn van isolatie ten opzichte van Rusland teruggedraaid en de mogelijkheid van Oekraïne om lid te worden van de NAVO uitgesloten. Hij suggereerde dat Oekraïne eerst land zou moeten ruilen voor vrede en noemde Zelenskyy op sociale media ‘een dictator zonder verkiezingen.’
De reacties vanuit Oekraïne en internationale beleidsmakers
Oleksandr Merezhko, voorzitter van de commissie Buitenlandse Zaken in het Oekraïense Parlement, noemde Trumps uitspraken onverwacht, maar wel belangrijk. Hij stelde dat het essentieel is dat Trump niet alleen woorden spreekt, maar ook de eerder gemaakte beloftes over zware sancties tegen Rusland nakomt.
De rol van de Verenigde Naties en de Europese reactie op de ontwikkelingen
Later op woensdag spraken Zelenskyy en de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergey Lavrov, opnieuw tijdens de VN-vergadering. Trump liet via social media weten dat het met geduld en economische steun mogelijk is om de oorspronkelijke grenzen van de oorlog te herstellen, en dat dit vooral van Europa en NAVO afhankelijk is.
De Amerikaanse denktank Center for Strategic and International Studies concludeerde dat de VS steeds meer een terugtrekkende rol speelt en de last bij Europa legt. Russische mediakanalen beschouwden Trumps uitspraken als onderdeel van een strategie om de politieke druk en de militaire last van de confrontatie over te dragen aan Europa en haar bondgenoten. Spokesman Dmitry Peskov uitte daarop kritiek, door te zeggen dat Rusland niet doelgericht vecht, zoals Trump suggereerde.