Het incident en het slachtoffer
Precies een dag voor de Amerikaanse Thanksgiving-vakantie is een gewapende aanval gebeurd nabij het Witte Huis, waarbij één lid van de Nationale Garde is overleden en een ander in kritieke toestand verkeert. De schutter, geïdentificeerd als Rahmanullah Lakanwal, 29 jaar oud, een Afghaanse burger die in 2021 naar de Verenigde Staten kwam onder een door de Biden-administratie geïntroduceerd programma, heeft de aanval gepleegd. Volgens officiële bronnen kwam Lakanwal via Operation Allies Welcome naar de VS, een programma dat, samen met de latere vervangende operatie Enduring Welcome, bedoeld was om kwetsbare Afghanen te herplaatsen na de militaire terugtrekking uit Afghanistan.
De regionale president Donald Trump bevestigde op vrijdag dat Sarah Beckstrom, een 20-jarige soldaat van de National Guard uit West Virginia en een van de slachtoffers, is overleden. Beckstrom begon haar dienst in juni 2023 en werd algemeen gewaardeerd. De andere gewonde, Staff Sergeant Andrew Wolfe, 24 jaar oud, verkeert nog altijd in kritieke toestand. De verdachte zelf en een ander gewond persoon werden naar ziekenhuizen gebracht, aldus de autoriteiten.
De achtergrond van de verdachte
Volgens de directeur van de CIA, John Ratcliffe, werkte Lakanwal eerder in Afghanistan samen met de Amerikaanse geheime diensten. Hij kreeg in april asiel in de Verenigde Staten, nadat hij in 2024 een aanvraag had ingediend. In 2021 hield Biden het Operation Allies Welcome-programma actief, dat Afghanen toeliet om gedurende twee jaar zonder permanente immigratiestatus in de VS te verblijven. Meer dan 190.000 Afghanen zijn via deze en de opvolgende operatie Enduring Welcome geherhuisvest.
Hoewel de meeste Afghanen in dit kader werden toegelaten, ondergingen zij uitgebreide screening. Een Amerikaanse functionaris bevestigde dat Lakanwal onderdeel was van de evaluatieprocedure in 2021, vóór zijn toelating. Alle controles leverden geen aanwijzingen op dat hij banden had met terroristische groeperingen. Hij was volgens de Amerikaanse autoriteiten ‘schoon’ bevonden.
Het lopende onderzoek en de juridisch implicaties
In de nasleep van de aanval wordt de verdachte aangeklaagd voor poging tot moord en het bezit van een vuurwapen tijdens een misdrijf van geweld. Volgens de aanklacht kan hij maximaal 15 jaar gevangenisstraf krijgen, afhankelijk van de daadwerkelijke omstandigheden en het herstel van de gewonde militairen. Advocaten en officieren van justitie benadrukken dat het de intentie is om, afhankelijk van de situatie, mogelijk de zwaarst mogelijke straf toe te passen, inclusief de doodstraf.
De uitvoering van de aanval en de motivatie
De fors afgeluisterde aanval vond plaats rond 14.15 uur lokale tijd in Farragut Square, in een gebied met veel toeristen. Lakanwal woonde volgens betrouwbare bronnen in Bellingham, Washington, en had met zijn vrouw en kinderen een lange reis gemaakt richting de Amerikaanse hoofdstad. Hij opende het vuur zonder voorafgaande provocatie, gewapend met een revolver van het type Smith & Wesson .357. Het motief voor de aanval blijft onder onderzoek, en FBI-directeur Kash Patel noemt het ‘een daad van terrorisme’.
Volgens de politie was Lakanwal op dat moment alleen. Hij werd door andere leden van de Nationale Garde overmeesterd nadat hij zich aanviel met het vuurwapen. De gewonden en de verdachte werden naar lokale ziekenhuizen gebracht. Na de aanval vroeg Trump om nog eens 500 extra troepen van de Nationale Garde naar de hoofdstad te sturen, aldus de Amerikaanse minister van Defensie, Pete Hegseth.
Politieke en maatschappelijke reactie
Ondertussen heeft de regering-Trump, terwijl het onderzoek loopt, de retoriek tegen immigranten versterkt. In een videoboodschap vanuit zijn club Mar-a-Lago beschuldigde Trump de Biden-administratie ervan de schutter in te voeren in de VS. Hij stelde dat de aanval de ‘grootste nationale veiligheidsbedreiging’ vormt en uitte zorgen over de 20 miljoen ‘onbekende en niet-geteste’ immigranten die tijdens het vorige presidentschap het land binnenkwamen.
Trump kondigde aan dat er ‘alles’ gedaan zal worden om het aantal verdachten en immigranten van gevaarlijke achtergronden te verminderen. Naast het stopzetten van verdere procedures voor Afghanen die onder Biden binnenkwamen, gaf de Amerikaanse immigratiedienst aan dat ze de verwerking van dergelijke zaken tijdelijk hebben stilgelegd voor nader onderzoek.