Het begin van de brand en de onmiddellijke nasleep
Het was net na 15.00 uur toen William Li een ongebruikelijke telefoontie ontving van zijn vrouw, die op dat moment aan het werk was. Ze had van een vriend gehoord dat hun gebouw in brand stond. Aanvankelijk waren er geen alarmsignalen of tekenen van rook in zijn appartement op de tweede verdieping, en was er geen rooksnel geur die de urgentie deed vermoeden. De 40-jarige kantoorwerker, die die dag vrij was, besloot zich uit zijn pyjama te kleden voordat hij naar buiten zou gaan. Maar toen hij acht minuten later zijn deur opende, bleek het al te laat: hij werd onmiddellijk omgeven door dikke, zwarte rook.
Volgens zijn verklaring aan het persbureau AP: “Alles werd zwart voor mijn ogen. Ik dacht bij mezelf: ik zit in serieus probleem.” Dit was slechts het begin van de brand op woensdag in het Wang Fuk Court-complex aan de rand van Hong Kong. De brand zou ruim 40 uur duren en zeven van de acht gebouwen in het complex volledig in de as leggen voordat deze op vrijdagochtend werd geblust. Minimaal 128 mensen verloren daarbij het leven, terwijl tientallen nog als vermist worden beschouwd, wat het tot nu toe dodelijkste vuur in Hong Kong sinds 1948 maakt.
De verspreiding van het vuur en veiligheidsproblemen
Het vuur verspreidde zich via de steigerconstructie, opgebouwd uit bamboe en bedekt met nylon netten. Deze netten waren voor constructiewerkzaamheden geplaatst en vlogen in brand, tegelijk met polystyreenpanelen die over de ramen waren aangebracht. Door de vlammen die zich binnenin uitbreidden en de wind die het vuur van gebouw tot gebouw deed overslaan, versnelde de verspreiding van de brand.
Autoriteiten onderzoeken of de nylon netten voldeden aan de veiligheidsvoorschriften voor brandpreventie, waarom de ramen waren afgedekt met schuimpanelen en waarom de brandalarmen niet afgingen. Inmiddels zijn drie personen gearresteerd: de directieleden van een bouwbedrijf en een ingenieursadviseur. Ook zijn acht andere verdachten aangehouden, waaronder onderaannemers, directeuren van een ingenieursadviesbureau en projectmanagers van de renovatie.
De locatie en de bewoners van het complex
Het complex ligt in Tai Po, een marktstad die eind jaren zeventig werd aangewezen als “nieuwe stad” en waarin veel hoogbouw was gerealiseerd. Ongeveer 300.000 van Hong Kong’s 7,5 miljoen inwoners wonen hier, met een diversiteit aan welgestelde, middenklasse en lagere inkomensgroepen. De wijk wordt gekenmerkt door de rustige, voorstedelijke omgeving, ver weg van het bruisende zakendistrict van de stad.
William Li groeide op in het Wang Fuk Court-complex. Een andere bewoner, Ding Chan, en haar man verhuisden er in de jaren tachtig naartoe, aangesproken door de rustige nabijheid van de wijk.
De ervaring van de bewoners tijdens de brand
Chan was die dag op haar werk als schoonmaker toen ze alarm kreeg over de brand. Aanvankelijk geloofde ze het niet. Toen ze op haar werk hoorde dat het serieus was, reed ze terug naar haar wooncomplex. Toen ze aankwam, zag ze de vlammen al snel uitbreiden en kon ze alleen toekijken terwijl haar eigen gebouw snel werd omgeven door de vlammen. Ze beschreef dat ze nog nooit zo’n grote brand had gezien.
Haar man, IN Kong, die eveneens 70 jaar oud is, was op dat moment niet thuis. Chan, die twee banen combineert en vaak zes dagen per week werkt, en haar man, die elektricien is, staan nu voor de moeilijke taak hun leven opnieuw op te bouwen. Hun appartement, dat ze meer dan tien jaar hebben afbetaald, is waarschijnlijk onbewoonbaar. Ze weten niet hoe ze de komende maanden moeten overleven en zijn voorlopig ondergebracht in een hotel.
De directe hulp en de nasleep
De overheid heeft tijdelijke hulp geboden en donaties stromen binnen, hoewel het nog niet duidelijk is welk langdurig financieel steun ze kunnen krijgen. Van de meer dan 4.600 bewoners van Wang Fuk Court zijn meer dan een derde ouder dan 65 jaar. Direct na de brand werden ruim 900 mensen naar noodopvang gebracht, en honderden vrijwilligers, onder wie ziekenhuizen, maatschappelijk werkers en psychologen, bieden hulp in de wijk.
Persoonlijke verhalen en hulpverlening
William Li deelde via sociale media zijn ervaring, in de hoop de gemeenschap te laten herstellen. Op vrijdag vertelde hij over de explosies en de buiten het raam brandende vlammen die hij gefotografeerd had. Hij overwoog te springen, maar koos uiteindelijk voor wachten op de hulp. Toen de brandweer arriveerde, vroeg hij hen eerst zijn oudere buren te redden, die over de steiger naar beneden werden geholpen.
Li herinnerde zich dat hij twee buren redde voordat hij zelf op de ladder klom. Tijdens het afdalen werd hij door brandweerlieden gewaarschuwd zijn hoofd te beschermen tegen vallend puin, terwijl hij door het water werd natgespoten. Hij beschreef dat de kou en emoties hem overweldigden, maar dat hij zich erg gelukkig voelde te zijn gered.
Zijn familie, waaronder zijn vrouw, zoon en dochter, die de brand van buitenaf hadden bekeken, werd twee uur later in een emotionele hereniging herenigd. Zijn vrouw huilde zonder tranen en zijn dochter rende naar hem toe met de woorden: “Papa is niet gestorven.” Zijn zoon bleef kalm, maar huilde intens.
De gevolgen voor de bewoners en de toekomst
Veel bewoners, waaronder Li, vragen zich af wat de toekomst brengt ondanks de hulp en steun die nu wordt geboden. Li merkte op dat, ongeacht hoeveel hulpgoederen er worden verstrekt, deze weinig nut hebben omdat men slechts kan dragen wat men met de handen kan vasthouden. Hij uitte zijn dankbaarheid voor de medeleven van het Hong Kongse volk en zijn hoop dat ze kunnen blijven ondersteunen.