De gebeurtenis en de directe gevolgen
Een hevige brand heeft onlangs de geplande aandacht getrokken doordat het de dodelijkste was in Hong Kong sinds tientallen jaren. Het incident richtte zich op het Wang Fuk Court-complex, gelegen in de noordelijke buitenwijken van de stad, waar op woensdagmiddag een vuur uitbrak dat zich snel uitbreidde. Vlammen bedekten zeven van de acht torens van het complex, dat ongeveer 4.800 bewoners huisvestte. Onder de slachtoffers waren minstens 128 personen, waarvan sommigen al geruime tijd veiligheidszorgen hadden geuit over de renovaties die meer dan een jaar vóór de brand begonnen.
Politiebeschuldigingen en betrokkenheid
De politie arresteerde op woensdag drie mannen die verbonden waren met een bouwbedrijf, verdacht van doodslag en ernstig nalatigheid. Later werden zij op borg vrijgelaten, maar vervolgens door de Onafhankelijke Commissie tegen Corruptie (ICAC) opnieuw gearresteerd op aanwijzing van hun leidinggevende rol in de renovatie. Daarnaast werden eerder in het onderzoek zeven mannen en één vrouw aangehouden, allen in verband met het project. Hoewel de politie de naam van het bedrijf waar de verdachten werken niet direct heeft vrijgegeven, toont documentatie op de website van de eigenarenvereniging aan dat Prestige Construction & Engineering verantwoordelijk was voor de renovatiewerken. De autoriteiten hebben meerdere dozen documenten in beslag genomen bij het bedrijf, waarvan op donderdag de telefoons onbeantwoord bleven.
Veiligheidsproblemen vóór de brand
Al bijna een jaar lang hadden verschillende bewoners zorgen geuit bij de Hong Kongse autoriteiten over de materialen die in de renovatie werden gebruikt, met name over het net dat de steigers bedekte. Verschillende documenten, ingezien door het AP-Agentschap, bevestigen dat de klachten betrekking hadden op de veiligheid en dat het arbeidsdepartement sinds juli 2024 zestien inspecties had uitgevoerd op de renovatie, waarbij meerdere keren schriftelijk was gewaarschuwd dat de aannemers moesten voldoen aan brandveiligheidsnormen. Eén week voor de brand was nog een inspectie uitgevoerd. Hoewel het productkwaliteitscertificaat van het net in overeenstemming was met de standaarden, was veiligheidstape niet eerder het onderwerp van inspecties. Uit voorlopige onderzoeken blijkt dat de brand ontstond op een lager gelegen stuk van het steigernet, waarna het zich snel uitbreidde door het vuur dat op de foampanelen was terechtgekomen. Volgens stadssecretaris Chris Tang vatte de brand de foampanelen vlam, wat leidde tot het breken van het glas en een snelle uitbreiding van het vuur naar binnenruimtes.
Inspecties, boetes en veiligheidsproblemen
Het arbeidsdepartement meldde later op zaterdag dat het drie aanklachten had ingediend tegen het bouwbedrijf wegens overtredingen van de veiligheidsvoorschriften voor werken op hoogte. Van twee van deze zaken werden boetes opgelegd, gezamenlijk tot 30.000 Hong Kong-dollar (ongeveer 5800 dollar). Het bedrijf was ook in 2023 drie keer beboet wegens andere overtredingen die niets met het Tai Po-project te maken hadden. Tijdens de brand werden ook enkele defecte brandalarmen vastgesteld, vooral in een complex dat veel oudere bewoners telt. Volgens Andy Yeung van de Hong Kong Fire Services functioneerden sommige alarmen niet en waren anderen mogelijk niet getest.
Het verloop en de nasleep van de brand
De brand zelf duurde meer dan een dag voordat hij onder controle was. Het bleek een grote uitdaging voor de brandweer om het vuur volledig te blussen; dit duurde tot vrijdagochtend, ongeveer 40 uur na de uitbraak. Collega’s moesten zich richten op de appartementen waar ze noodgevallen hadden ontvangen, maar die aanvankelijk niet bereikbaar waren. Daarbij raakten twaalf brandweerlieden onder de 79 gewonden betrokken, en één loste zijn leven. Zelfs dagen na de eerste uitbarsting bleef rook uit de gesmolten resten van de gebouwen opstijgen door de soms opnieuw oplikkende vlammen.
Het zoeken naar slachtoffers en status van het aantal doden
Hoewel het aantal gevonden slachtoffers mogelijk nog kan toenemen, hebben de hulpdiensten hun zoekactie beëindigd. Op zaterdag meldden zij dat nog 44 lichamen moeten worden geïdentificeerd van de in totaal 128 gevonden slachtoffers. Plm. 150 mensen worden nog als vermist beschouwd. Onder de doden bevinden zich bijvoorbeeld twee Indonesische arbeidsmigranten, bevestigde het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag. Daarnaast blijft een groep van ongeveer 11 andere Indonesische onderdanen die als huishoudelijk hulpwerkers in het complex werkten, vermist, volgens de Indonesische consul-generaal Yul Edison. Boven het brandlocatie plaatsen familieleden witte bloemen, waaronder rozen, lelies en anjers, bij een klein kinderplein, terwijl een vrouw haar tweejarige zoon, Dominic, vasthoudt.
Rouw en herdenking in de stad
Naast het aanmelden van de dragers van de overlevenden en nabestaanden worden bij een nabijgelegen plek bloemen gelegd, en wordt met een stuk of tien witte rozen en andere bloemen een herdenking gehouden. Een bord bij de bloemen vraagt zich af: “Meer dan 128 onschuldige levens, wat hebben zij verkeerd gedaan?” Hong Kong heeft de vlag halfstok gehangen, terwijl de chef-directeur John Lee een minutenlange stilte leidde vanaf het regeringscentrum, met alle officials in het zwart gekleed. De brand was de dodelijkste sinds de incidenten in 1996, toen een brand in een commercieel gebouw in Kowloon 41 mensen het leven kostte. Eerder in 1948 eiste een brand in een magazijn 176 levens, aldus de South China Morning Post.