Een bijna vergeten militair op een afgelegen eiland
Op een afgelegen eiland in Indonesië heeft een soldaat zich op 18 december 1974 overgegeven aan de autoriteiten. Het was een opmerkelijke gebeurtenis, omdat deze man, Attun Palalin, beter bekend als Suniuo, gedurende tientallen jaren in volledige isolatie had geleefd. Hij was blijven geloven dat de Tweede Wereldoorlog nog steeds voortduurde.
Leven in afgesnedenheid en misverstanden
Suniuo had herhaaldelijk militaire vliegtuigen boven zijn eiland zien vliegen. Hij dacht dat deze toestellen ofwel van de Japanse strijdkrachten of van de geallieerden waren. Later verklaarde hij dat één eenvoudige verkeerde inschatting hem drie decennia kostte. In werkelijkheid behoorden de vliegtuigen tot de Indonesische luchtmacht, die een nabijgelegen basis had.
Hij was in 1943 lid geworden van het Japanse leger, hoewel hij een inheemse Taiwanees was die geen Japans sprak. Toen Morotai werd overgenomen door Amerikaanse en Australische troepen, en hij samen met andere soldaten probeerde te ontsnappen, werd hij aan het einde van 1944 voor dood verklaard door het Japanse leger.
Verkeerde interpretaties en langdurige afzondering
Suniuo zag de pamfletten die op het eiland werden uitgeworpen, waarin de oorlog werd aangekondigd als geëindigd, aan voor propagandamateriaal van de geallieerden om hem en de andere soldaten te laten overgeven. Na meer dan tien jaar samenleven met andere soldaten, besloot hij zich alleen te verdringen van de groep.
Hij leefde in een hut, met voedsel uit vissen, bananen en zoete aardappelen. Om niet op te vallen, kookte hij in het donker. Pas in 1974 werden de lokale bewoners op Morotai zich bewust van zijn bestaan.
Ontdekking en kennismaking door de lokale autoriteiten
Toen Indonesische functionarissen hem benaderden, brachten ze een Japanse vlag mee en speelden ze het volkslied van Japan, in de hoop dat hij niet zou aanvallen. Uiteindelijk gaf hij zich over.
Hij kreeg de keuze om naar Japan te gaan of terug te keren naar Taiwan, dat inmiddels een onafhankelijke staat was geworden. Hij koos ervoor om naar Taiwan te reizen, waar hij ontdekte dat zijn ouders al overleden waren, zijn vermeende weduwe was hertrouwd en zijn jonge zoon inmiddels vier kinderen had.
Leven op Taiwan en de nasleep
In die periode was Taiwan gevormd tot de basis van de Republiek China en hadden zich vooral niet-communistische groepen uit het Chinese vasteland gevestigd. Hierdoor spraken de meeste inwoners Taiwanees of Mandarijn, een taal die Suniuo niet sprak.
Bij aankomst bleek dat zijn naam was gewijzigd in Lee Kuang-Hui. De Japanse overheid bood hem $889 aan als achterstallig salaris, omgerekend naar de huidige waarde. Na veel publieke protest werd dat bedrag verhoogd tot bijna $100.000. De Taiwanese overheid zag hem echter als een loyale Japanse aanhanger.
Hij overleed aan longkanker in 1979.
Vergelijking met andere lang vasthoudende oorlogsslachtoffers
Als niet-Japanse militair werd hij niet warm ontvangen zoals Hiroo Onada, die na bijna twee decennia van overleving in de jungle van de Filippijnen zich enkele maanden voor Suniuo had overgegeven. Onada sloeg alleen zijn wapens neer nadat zijn commandant, majoor Yoshimi Taniguchi, op het eiland arriveerde en hem beval zich over te geven.