Koken op een gasfornuis lijkt onschuldig, maar uit recent onderzoek blijkt dat het enorme hoeveelheden ultrafijne aërosolen produceert, die schadelijk kunnen zijn voor uw gezondheid. Wat nog opvallender is: deze deeltjes blijken zelfs talrijker dan die afkomstig van auto’s. Nederlandse huishoudens zouden er goed aan doen om hun gebruik van gasfornuizen te beperken — of op z’n minst altijd de afzuigkap te gebruiken.
Meer uitstoot dan auto’s: de ongemakkelijke waarheid
We kennen het allemaal: even snel een stamppotje op het vuur, of een pan pasta koken. Toch is er een schaduwzijde aan dit dagelijkse tafereel. Amerikaanse onderzoekers van Purdue University ontdekten dat tijdens het koken op gas extreem kleine deeltjes (aërosolen van 1–3 nanometer) vrijkomen.
Het schokkende? Deze minuscule deeltjes worden, per kilo verbruikt aardgas, in véél grotere hoeveelheden uitgestoten dan deeltjes die door een moderne benzinemotor worden uitgeblazen. Even voor het beeld: 1 nanometer is een miljardste meter – kleiner dan het overgrote deel van bekend fijnstof.
Waarom zijn nano-aërosolen zo’n probleem?
Deze deeltjes zijn zo klein dat ze diep in het menselijk lichaam terechtkomen. veel dieper zelfs dan de PM2,5 en PM10 fijnstofdeeltjes waarover regelmatig wordt gewaarschuwd in het weerbericht. Door hun omvang zijn ze bijna niet te filteren, komen ze makkelijk in de longen terecht en kunnen ze het zenuwstelsel bereiken. Niet voor niets stelt de Europese Unie steeds strengere regels op voor deze deeltjes in de lucht — ook het RIVM waarschuwt hierover.
Onderzoek in een Amsterdams testhuis
Wetenschappers bootsten in een speciaal laboratoriumhuis de Nederlandse thuissituatie na. Het resultaat: een schrikbarende 10 biljard nano-aërosoldeeltjes per kilogram verbruikt gas bij het koken. Vergelijk dat met het aantal deeltjes dat vrijkomt langs de A10 op maandagochtend — zelfs daar ligt de concentratie lager per blootstelling. Binnen accumuleert de concentratie, waardoor bewoners ongewild meer schadelijke stoffen inademen.
Wat betekent dit praktisch?
- Gebruik altijd de afzuigkap — ook bij een snel eitje. Open eventueel een raampje voor extra verluchting, zeker in kleine keukens in Amsterdam of Rotterdam.
- Denk na over overstap op inductie, dat inmiddels bij winkels als Coolblue en BCC standaard verkrijgbaar is.
- Ventileer extra tijdens én na het koken.
Volgens de onderzoekers ademen Nederlanders in huis bij het koken gerust 10 tot 100 keer meer gevaarlijke nano-deeltjes in dan iemand die aan een drukke Rotterdamse ringweg staat.
Afzuigkap als redder? Ja, maar met kanttekeningen
De afzuigkap is effectief, maar alleen als hij tijdig wordt gebruikt en krachtig genoeg is. Heeft u een ouder model, dan blijft een deel van de deeltjes toch in de keuken hangen. Helaas wordt de kap in veel huishoudens vergeten — herkenbaar, zeker als het even snel moet gaan.
Conclusie: tijd voor actie in de Nederlandse keuken
Koken op gas is in 2025 echt niet meer vanzelfsprekend. Overweeg overstap op schonere methodes zoals inductie — vooral als u kinderen heeft of in een ouder huis woont waar ventilatie beperkt is. Gas-fornuizen hebben hun charme, maar de gezondheidsrisico’s zijn niet te onderschatten. En vergeet vooral niet: die afzuigkap aan — ook als het maar voor een snelle wokmaaltijd is.