Muizen hebben een onmisbare plek in het dierenrijk. Tegelijk brengen ze soms flink wat overlast en kunnen ze ernstige ziekten verspreiden — een risico dat je als tuinliefhebber zeker niet wilt onderschatten.

Muizen kunnen behoorlijk wat schade aanrichten in de tuin.
Foto: Shutterstock
Het is dan ook niet gek dat muizen al decennia op de zwarte lijst van Nederlandse tuiniers staan. Gelukkig zijn er humane manieren om ze te weren — zonder meteen naar gif of valklemmen te grijpen. Het geheim? Begrijpen wat muizen aantrekt en hoe je voorkomt dat jouw tuin in hun ideale verblijf verandert.
Waarom komen muizen eigenlijk naar je tuin?
Muizen zijn niet agressief, ze komen echt niet naar je tuin om doelbewust het fruit te slopen. Ze zoeken vooral veilige schuilplaatsen en eten om in leven te blijven en zich voort te planten. Dat zit diep in hun instinct.
Het grote probleem: in de buurt van mensen — dus ook in volkstuinen of achtertuinen in bijvoorbeeld Utrecht of Arnhem — vinden muizen zó veel voedsel en beschutting dat ze geen reden meer hebben om verder te trekken. Het gevolg? Als ze zich massaal gaan vermenigvuldigen, krijg je pas echt een muizenprobleem.
Wat trekt muizen aan in de tuin?
Vooral de volgende zaken zijn voor muizen een ware uitnodiging:
- Composthopen: Zo’n hoop is voor muizen een warm toevluchtsoord én een neverending buffet. Zeker als er voedselresten als fruit, stukjes brood of zelfs restanten kaas richting compost gaan. Hier vinden ze alles: warmte, voedsel én veiligheid. In de koudere maanden is die warmte extra aantrekkelijk.
- Ongeraapt gevallen fruit of opgeslagen oogst: Laat je gevallen appels, peren of ander fruit in het gras liggen, dan ruiken muizen het van verrassend ver. Hetzelfde geldt als je geoogste oogst — wortelen, bieten, noten — los in een schuurtje of buiten bewaard.
- Voer voor vogels: Vogeltjes bijvoeren is prachtig (en typisch Nederlands: denk aan winterse pindaslingers van Albert Heijn), maar muizen zijn er ook dol op. Ze pikken met gemak een graantje mee.
- Holletjes en nestgelegenheden: Naast compost zoeken muizen overal een veilig hoekje: takkenrillen, losgestapeld haardhout, oude tuinslangen, rommelige schuurtjes — noem maar op. Alles wat rommelige schuilplekjes biedt, is aantrekkelijk.

Gevallen fruit is een open uitnodiging voor muizen.
Foto: Shutterstock
Hoe voorkomt u dat muizen zich in uw tuin nestelen?
Natuurlijk, je kúnt gif of traditionele klemmen gebruiken, maar eerlijk — dat is vaak onnodig wreed en bovendien niet heel doeltreffend op de lange termijn. Muizen voelen net als wij pijn en zijn belangrijk voor het ecosystem van bijvoorbeeld parken als het Vondelpark.
Kies liever voor diervriendelijke, praktische oplossingen:
- Plant geurende kruiden: Denk aan munt, citroenmelisse of lavendel (en een vleugje bieslook is ook geen gek idee!). Deze geuren vinden muizen vervelend. Plant ze juist op vermoedelijke schuilplaatsen of langs de compost.
- Goed opruimen: Ruim gevallen fruit minstens één keer per week op. Haal restjes voer van huisdieren weg, bewaar appels of pompoenen niet los buiten en houd paadjes vrij van voedselresten.
- Minimaliseer schuilplekken: Stapel hout netjes op, klop oude bloempotten uit, verzamel bladeren regelmatig. Sluit schuurtjes, garages en kasten goed af — een deur of luik staat zo open, en dan…
- Let goed op de compost:Gooi nooit resten van vlees, kaas of zuivel op de compost. Gebruik bij voorkeur een afgesloten compostvat (Gamma en Praxis verkochten vorig jaar prima modellen met stevig deksel — aanrader!).

Bepaalde kruiden houden muizen op afstand.
Foto: Shutterstock
Kort samengevat
Stiekem zijn muizen geen vijand, maar als ze je tuin overnemen is het logisch dat je daar wat aan wilt doen. Het mooie is: je hoeft ze helemaal niet uit te roeien. Zorg voor minder schuilplekken, ruim voedsel op tijd op, en let extra op je compost — dan is de kans groot dat muizen je tuin snel links laten liggen.