Voor het eerst zijn er boetes uitgedeeld voor het verbranden van hout en andere vaste brandstoffen in kachels of haarden die niet voldoen aan de moderne normen — dit gebeurde in het Verenigd Koninkrijk. Ook in Nederland zullen deze sancties binnenkort van kracht zijn, al verwachten experts dat controles hier meestal alleen naar aanleiding van meldingen zullen plaatsvinden.
€5.800 boete voor verkeerd stoken in Engeland — hoe zit het bij ons?
Slecht gestookt? Britse huishoudens hebben inmiddels boetes van ruim vijfduizend euro ontvangen. In Nederlandse dorpen hoor je steeds vaker verhalen: “Die buurman die altijd met nat hout stookt — volgens mij mag dat helemaal niet meer.” En inderdaad, nieuwe regelgeving pakt het stevig aan. De regels voor houtkachels, open haarden en andere installaties zijn in de hele EU aangescherpt — ook het VK doet, ondanks Brexit, gewoon mee.
Een recent geval in West Yorkshire haalde er zelfs het nieuws mee. De raam open en ineens die geur… Voor het overschrijden van de emissienormen kregen bewoners daar een boete van 175 pond (omgerekend zo’n €200). En dat is nog maar het begin, want politiek én activisten willen zwaarder gaan handhaven zodra het weer kouder wordt. De verwachting is dat er meer controles en hogere boetes zullen komen.
Niet direct een boete: eerst een waarschuwing, dan pas sancties
Jack Hemingway — wethouder milieu en klimaat — benadrukt dat er eerst een waarschuwing en gesprek plaatsvinden als de normen worden overschreden. Pas als dat wordt genegeerd, volgt een boete. Dat is ook vergelijkbaar met het beleid van veel Nederlandse gemeenten, zoals Amersfoort of Nijmegen: er wordt eerst geïnformeerd, daarna pas gehandhaafd.
- Minimale boete in het VK: 175 pond
- Maximale boete: kan oplopen tot 300 pond (ongeveer €350)
Omgerekend naar Nederlandse begrippen — mogelijk enkele honderden euro’s, en dit zal zeker gevoeld worden door huishoudens die uit gewoonte stoken zoals vroeger.
Handhaving: alleen effectief na een melding
Het grote probleem: gemeenten en de omgevingsdienst hebben simpelweg niet de capaciteit om steekproefsgewijs duizenden huizen te controleren. Dus wie oude kachels blijft gebruiken — wie weet merkt er jaren niets van… tot een buurman klaagt.
Pas dan volgt er een controle of waarschuwing, en kan een boete worden opgelegd. Weet wel: bij herhaling kunnen de bedragen fors oplopen — en met de stijgende aandacht voor luchtkwaliteit (denk aan RIVM-rapportages en lokale initiatieven zoals Schone Lucht Akkoord), kan het snel gaan.
Wat betekent dit voor u als huiseigenaar of huurder?
- Controleer of uw haard of kachel voldoet aan de nieuwste certificeringseisen. Oude modellen — vaak vóór 2000 — mogen binnenkort niet meer gebruikt worden.
- Stook alleen droog, schoon hout en vermijd afval, vochtig hout of briketten die niet zijn toegestaan.
- Wees alert op meldingen of klachten; de kans op handhaving is klein, maar als het gebeurt, zijn de boetes fors.
- Overweeg alternatieven zoals duurzame warmtepompen — steeds meer leveranciers bieden aantrekkelijke subsidies, check bijvoorbeeld RVO.nl of de lokale gemeente.
Wist u dit?
In steden als Utrecht en Rotterdam is het aantal meldingen over ‘rookoverlast’ de afgelopen drie jaar meer dan verdubbeld. Een oude kachel installeren zonder vergunning? In de provincie Groningen loopt u kans op inspectie binnen een maand — mijn buurvrouw kreeg binnen een week bezoek van een BOA. toevallig of niet.
De toekomst van houtstook: strengere regels, maar vooral zelfregie
Luchtkwaliteit is allang niet meer alleen een ‘politieke hype’. Steeds meer Nederlanders twijfelen of ze de open haard nog wel aansteken. Mijn advies? Kijk kritisch naar uw installatie, blijf op de hoogte via het Omgevingsloket en ga in gesprek met uw buren. Want vaak kan een goed gesprek erger voorkomen — en bespaart u een flinke boete.