Nederlandse onderzoekers: geurproducten verspreiden piepkleine deeltjes die uw gezondheid kunnen raken
Laat ik meteen eerlijk zijn: ik hou zelf zielsveel van een huis dat heerlijk ruikt. Maar uit recent onderzoek van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en internationale collega’s blijkt iets schokkends. Veelgebruikte producten als geurkaarsen, luchtverfrissers en geurige schoonmaakmiddelen kunnen meer doen dan alleen een fijne sfeer scheppen — ze laten nanodeeltjes vrijkomen die onze gezondheid kunnen beïnvloeden.
Geuren die meer doen dan je denkt
Wat blijkt? Synthetische geuren zoals den, lavendel en citrus reageren binnen huis met ozon uit de buitenlucht en vormen dan onzichtbare verontreinigende stoffen. We denken vaak dat “boslucht” uit een spray hetzelfde is als een wandeling op de Veluwe, maar dat klopt niet — binnen zorgen deze kunstmatige geuren juist voor ongewenste chemische reacties. Het resultaat? Nanodeeltjes die u niet kunt zien, maar die wel uw longen kunnen bereiken en — als u pech heeft — verder reizen door uw lichaam.
Dr. Marion Versluis, luchtkwaliteitsexpert aan de TU/e, zegt het treffend: “Wie zijn huis opfrist met synthetische geuren, ademt soms meer chemische stoffen in dan als u door de Amsterdamse binnenstad loopt op een drukke dag.” Krasse uitspraak, maar het zet je aan het denken.
Binnenlucht soms net zo vervuild als buiten
Het onderzoeksteam, onder leiding van prof. Erik van Dongen, vergeleek lucht in gewone Nederlandse huizen met buitenlucht in drukke straten in Rotterdam en Utrecht. Wat kwam eruit? De concentratie van nanozwevende deeltjes na 20 minuten branden van een geurkaar of gebruik van een spray was soms net zo hoog als op een dag met smog-waarschuwing buiten.
De onderzoekers trokken zelfs tijdelijk in een Amsterdams tiny house op het Marineterrein – daar bleek de luchtkwaliteit binnen al te dalen na één ronde “zomers briesje” uit een bekende luchtverfrisser van de HEMA.
Wat kunt u zelf doen met geurproducten thuis?
- Gebruik luchtverfrissers en geurkaarsen met mate.
- Geef altijd de voorkeur aan ventileren — dus ramen open, of gebruik een mechanisch ventilatiesysteem als u dat heeft.
- Let op bij het kiezen van producten: kies zo veel mogelijk voor natuurlijke of ongeparfumeerde alternatieven.
- Heeft u gevoelige luchtwegen (astma, allergie)? Dan is het verstandig geurproducten nog verder te beperken.
Volgens dr. Versluis is het belangrijk dat moderne ventilatiesystemen — zoals die in nieuwe huizen in Eindhoven, Groningen of Lelystad — worden aangepast met filters die zelfs nanopartikels kunnen tegenhouden. En ze zegt het zelf: we moeten niet alleen naar de buitenlucht kijken als we het over gezonde lucht hebben.
Nog een bron van onzichtbare vervuiling: koken op gas
Niet alleen geurproducten zijn boosdoeners. Tijdens koken op een gasfornuis ontstaan ook hoop nano-deeltjes. Nederland is gelukkig al volop bezig met de overstap naar elektrisch — een goede zaak voor de binnenlucht, aldus het rapport. Even tussendoor: frituren in huis zonder goede afzuiging is ook geen feest voor je longen.
Hoe groot is het risico — en wie moet extra oppassen?
Slechts twintig minuten met geurkaarsen of luchtverfrissers en er kunnen volgens het onderzoek miljoenen tot zelfs biljoenen nanopartikels rondzweven — die u zonder het te merken inademt.
“Hoe we onze binnenlucht beheren, heeft directe invloed op onze dagelijkse gezondheid. Zeker in een land waar we vier seizoenen per jaar meer binnen dan buiten leven”, aldus prof. Van Dongen. Vooral kinderen en ouderen zijn extra gevoelig voor dit soort ultrakleine deeltjes.
Wellicht het belangrijkste advies: let op signalen van uw lichaam. Hoofdpijn, geïrriteerde ogen of een zware ademhaling na het aansteken van een geurkaars? Gewoon even laten staan, of direct ventileren — zo simpel kan het zijn.