Vanaf september 2025 mogen oude vastebrandstofketels van emissieklasse 1 en 2 niet meer gebruikt worden in Nederland. De verplichte overstap naar een schonere warmtebron treft nog altijd duizenden huishoudens — en uitstel is riskant, want installateurs hebben het inmiddels druk. Welke alternatieven zijn er en hoe maakt u een slimme keuze? In dit artikel geef ik concrete voorbeelden, actuele tips én advies van lokale experts.
Foto: Unsplash
Het einde voor oude ketels — wat betekent de nieuwe wet?
Het verbod op oude vastebrandstofketels is geen plotselinge verrassing: het werd al in 2012 aangekondigd, maar nu is het echt zover. Nederlandse schattingen spreken van ruim 120.000 woningen waar nog zo’n ouderwetse kolen- of houtketel staat. Installatiebedrijven krijgen het de komende maanden enorm druk — plan dus tijdig, anders is de kans groot dat u lang moet wachten. Volgens Dick van Hout, vakman uit Gelderland, is het “beter om de dans niet op het laatste moment te wagen — de agenda’s stromen snel vol”. Welke oplossingen zijn anno 2025 populair in Nederland?
Warmtepomp: populair en steeds efficiënter
De warmtepomp is misschien wel de meest besproken warmtebron van de afgelopen jaren. en niet zonder reden: ze hebben nagenoeg geen lokale uitstoot. Bovendien maakt één kilowattuur stroom soms drie, vier keer zoveel warmte — dat tikt door. De investering is wel fors hoger dan bij de klassieke cv-ketel, maar met subsidies en scherp dalende prijzen verdient een warmtepomp zichzelf binnen 5 tot 7 jaar terug. Tip van mij: check of uw woning goed geïsoleerd is, want dat scheelt flink in verbruik en kosten.
“een warmtepomp kost meer in aanschaf, maar dat win je snel terug dankzij de lage energierekening”, zegt Niek Ruijs, technisch directeur van het Brabantse EcoHeat. En heel eerlijk: Nederlanders raken er inmiddels aan gewend — in wijken als Leidsche Rijn zie ik steeds meer warmtepompen verschijnen. Let op bij kleine woningen of minder goede isolatie, dan is een hybride warmtepomp misschien praktischer (daar kom ik straks op terug).
Gasketel nog lang niet afgeschreven
Denkt u aan een overstap naar gas? Ondanks discussies rond de energietransitie, blijft de moderne HR-gasketel nog gewoon in beeld, zeker als snelle en relatief voordelige vervanger van een oude kolen- of houtketel. En het (voorlopige) uitfaseringsjaar 2030? Daar is nog geen duidelijkheid over — de branche verwacht dat bestaande ketels zeker nog jaren mogen blijven draaien. De overheid (lees: Rijksoverheid, RVO) biedt in 2025 weer gedeeltelijke subsidie op de overstap.
Goed om te weten: in veel hybride systemen werkt een warmtepomp samen met een gasketel — ideaal als back-up op koude winterdagen. Dus als u nu een nieuwe HR-ketel neemt, hoeft u niet bang te zijn dat deze in 2029 gelijk de deur uit moet.
Gas — zelfs zonder gasnet in de buurt
Woont u buiten de stad en ontbreekt aardgas? Dan is vloeibaar gas (LPG) of bio-LPG als warmtebron een slimme uitweg. De afgelopen jaren zie ik met name een toename rondom dorpen in Drenthe en Brabant, waar leveranciers als Primagaz of OK Gas via tankwagens vloeibaar gas leveren.
“Het aantal klanten stijgt jaarlijks, vooral in regio’s waar het vaste gasnet ontbreekt”, bevestigt Jeroen de Gier van Primagaz Nederland. Wist u dat een moderne ketel met een simpele aanpassing kan schakelen van aardgas naar propaan of zelfs groengas? Zo blijft u flexibel — en klaar voor de toekomst waarin bio-LPG of rDME steeds normaler wordt.
Moderne hout- of pelletkachel: klassiek comfort, maar veel groener
Liever bij het oude vertrouwde blijven? Vervang uw vastebrandstofketel dan door een moderne hout/pelletketel (merkvoorbeeld: HKS Lazar, Bio4Heat). Hout is (mits verantwoord gestookt!) een klimaatvriendelijke en betaalbare optie. Pellets zijn iets duurder, maar leveren méér comfort — een moderne pelletketel regelt alles automatisch en het voelt eigenlijk als gas.
Een nadeel: u heeft opslagruimte nodig, zeker voor houtblokken. Pellets worden doorgaans per tankwagen geleverd en in de voorraadcontainer geblazen; dat scheelt gesjouw. Even opletten — in sommige gemeenten, zoals Utrecht en Nijmegen, gelden strengere regels voor fijnstof. Informeer dus vóór aanschaf bij uw lokale gemeente.
Elektrisch verwarmen: slim combineren voor lagere kosten
Door de hoge stroomprijzen lijkt elektrisch verwarmen (met een elektrische cv-ketel of directe kachels) minder aantrekkelijk dan vroeger. Toch — is uw woning recent geïsoleerd, dan kan elektrisch verwarmen toch voordelig zijn. Vaak combineer ik het advies: gebruik bijvoorbeeld infraroodpanelen of vloerwarming als bijverwarming bij een moderne houtkachel. Het grote voordeel zijn de lage aanschafkosten en de eenvoud van bediening. Nadeel: hogere maandlasten, vooral bij slecht geïsoleerde huizen. Overweeg daarom een slimme mix, met een kleine elektrische ketel als aanvulling op bijvoorbeeld een lucht-water warmtepomp: ideaal bij langdurige vorst.
Praktische tips voor de overstap in 2025
- Vraag snel offertes op: wacht niet tot augustus. Installateurs hebben het ontzettend druk, zelfs in kleinere plaatsen als Ommen of Tiel.
- Check lokale subsidies: in steden als Arnhem en Breda zijn soms extra regelingen bovenop landelijke ISDE-subsidies.
- Denk vooruit: kies bij twijfel een hybride of makkelijk aanpasbaar systeem. Snelle technologische veranderingen zijn norm geworden.
- Let op opslagruimte: vooral bij hout- of pelletstook is een droge plek van minstens 2-3 m³ essentieel.
Kortom — de verplichte overstap is even wennen, maar biedt óók kansen om uw woning efficiënter en milieuvriendelijker te maken. Wie nu goed vergelijkt en tijdig handelt, bespaart geld en zorgt dat hij straks warm de winter in gaat. Heeft u een tip of ervaring? Deel het gerust — in mijn buurtapp is dit momenteel een veelbesproken onderwerp.