Merkt u het ook? Steeds minder Nederlanders luchten hun huis deze winter, vooral nu de energiekosten weer omhoog zijn gegaan. het lijkt slim — dichtgooien die ramen, besparen op de kou. Maar moderne kunststof kozijnen, hoe goed ze ook isoleren, kunnen uw woning veranderen in een broeinest van vocht, schimmel en muffe lucht.
Condens op de ramen is inmiddels de onofficiële mascotte van de winter van 2025.
Foto: Ozgu Ozden on Unsplash
Waarom frisse lucht in huis belangrijker is dan ooit
Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat we inmiddels ruim 90% van onze tijd binnen doorbrengen. Vooral in de wintermaanden zitten we massaal thuis — logisch, want het is guur buiten. Maar een slecht geventileerde woning vergroot ongemerkt het risico op gezondheidsklachten. Volgens experts wordt het CO2-gehalte binnen geregeld fors overschreden — en dat gaat verder dan alleen wat slaperigheid na het avondeten.
De valkuilen van goed afgesloten ramen
Moderne kunststof kozijnen zijn een zegen voor je energierekening. Maar ze houden ook alle frisse lucht tegen. Veel mensen sluiten hun ramen — terecht — om minder te hoeven stoken. Toch hoopt het vocht zich dan razendsnel op, net als uitgeademde CO2 en soms zelfs ongezonde schimmels.
- Meer hoofdpijn en concentratieproblemen
- Grotere kans op luchtwegklachten
- Slechte nachtrust door muffe lucht
- Hoger risico op schimmelvorming bij hoge luchtvochtigheid
Wat zeggen de experts?
“We zien in metingen dat het CO2-niveau in huizen vaak boven de norm uitkomt,” zei architectenbureau TAO onlangs na onderzoek in Amsterdam en Utrecht.
“Veel mensen durven in de winter niet te luchten door angst voor hoge kosten, maar ze betalen die prijs later terug in hun gezondheid,” waarschuwt productexpert Mark Klein van Itho Daalderop, een bekende Nederlandse fabrikant van ventilatiesystemen.
Hoe kan het beter? Slim ventileren en rekuperatie
Volgens professionals zit de oplossing in een goed ventilatiesysteem met warmteterugwinning (WTW, oftewel rekuperatie). Zo’n systeem voert ‘vieze’ binnenlucht af — inclusief overtollig vocht en CO2 — en blaast verse, gefilterde buitenlucht naar binnen. Het slimme? Daarbij blijft warmte grotendeels behouden. In Den Haag en Amersfoort zie je zulke installaties steeds vaker bij nieuwbouw.
Een paar voordelen:
- Stabiele luchtkwaliteit, dag en nacht
- Minder stookkosten — je raakt nauwelijks warmte kwijt
- Filters vangen stof, pollen én fijnstof af: ideaal voor allergieën
- Minder kans op schimmel door een constante, droge atmosfeer
Praktische tips: dit kunt u meteen doen
- Zorg voor minimaal 15 minuten frisse lucht per dag — ook op koude dagen
- Zet het ventilatierooster altijd open, zeker in keuken en badkamer
- Overweeg een kleine WTW-unit voor slaapkamer of woonkamer (de kosten zijn in 2025 flink gedaald)
- Houd luchtvochtigheid in de gaten (ideaal: tussen 40-60%) met een simpele hygrometer van bijvoorbeeld Blokker of Praxis
- Laat regelmatig onderhoud uitvoeren aan uw ventilatiesysteem
Weetjes om te onthouden
— Wist u dat slecht luchten het risico op huisstofmijt met 40% kan verhogen?
— Een woning met veel planten én goede ventilatie heeft merkbaar minder hoofdpijnklachten onder bewoners.
— Een centrale WTW kan de stookkosten met 20% verlagen — volgens een 2024-metingen bij woningen in Haarlem.
Laten we eerlijk zijn: besparen is nodig, maar niet ten koste van uw gezondheid en wooncomfort. Met een beetje aandacht voor slim ventileren voorkomt u problemen waar u jaren later nog last van kunt krijgen. En wie toch die condensdruppels op het raam spot — heel even dat raam open, joh.