We kennen het allemaal: elk jaar ontregelt de rook van een buurtschoorsteen de frisse lucht in het hele dorp. Of u nu buiten een wandeling maakt in Apeldoorn of uw ramen in een Amsterdams hofje openzet — rookoverlast uit schoorstenen is in 2025 nog steeds actueel, zeker nu steeds meer mensen op oudere houtkachels overstappen om te besparen. Gelukkig zijn er praktische stappen die u kunt nemen.
Schoorstenen — soms is één al genoeg om de buurtlastig te maken
In kleinere steden en dorpen zie ik het regelmatig: eigenaren gooien van alles in hun kachel — nat hout, goedkoop kolen, soms zelfs afval (en ja, zelfs in Groningen gebeurt dat). Terwijl moderne warmtepompen en stadsverwarming oprukken, zijn we toch door hoge energieprijzen vaker weer terug bij ouderwetse open haarden en kolenkachels. Het gevolg? Onprettige, prikkelende rook die de hele straat beïnvloedt.
Waarom niet gewoon even praten?
Eerlijk is eerlijk: een goed gesprek is stap één. Vaak weten mensen niet hóe vervelend hun rook is voor de mensen eromheen. Dus stap gerust op uw buurman af — u bent vast niet de enige die klachten heeft. Geef duidelijk aan dat u (en wellicht andere buurtgenoten) gezondheidsklachten ondervinden. Tip: benoem ook rustig dat er wettelijke regels bestaan over luchtkwaliteit.
Maar wat als praten niet werkt?
Soms zijn burenrelaties — laten we het zo zeggen — niet warm. Alleen al het idee hen aan te spreken kan ontmoedigend zijn. Toch: langdurige blootstelling aan rooklucht verhoogt risico op ademhalingsklachten — zeker voor kinderen en ouderen. Uw gezondheid mag echt op #1 staan.
Formeel bezwaar maken: zo gaat u te werk
Als een gesprek niks uithaalt, kunt u formeel aan de bel trekken. U doet dit bij de gemeente — bijvoorbeeld via het digitale meldpunt van Gemeente Utrecht of de balie op het gemeentehuis. U meldt dan officieel dat u vermoedt dat uw buurman de regels voor luchtkwaliteit overschrijdt. De gemeente kan vervolgens verdere stappen ondernemen — van controle aan huis tot het opleggen van een boete als dat nodig is.
Praktisch bewijs verzamelen maakt het makkelijker
Toon aan dat het vaker gebeurt — dat maakt de kans op resultaat groter. Denk aan: foto’s, filmpjes (meer dan een half uur is ideaal) of een luchtkwaliteitsmeter (deze zijn bij Bol.com of Coolblue trouwens vrij betaalbaar). Daarmee versterkt u uw klacht en maakt u duidelijk dat het een terugkerend probleem is.
Wat doen gemeenten eigenlijk met die klachten?
In de praktijk — niet heel veel mensen klagen officieel. Uit cijfers van de gemeente Amersfoort blijkt dat er jaarlijks minder dan 15 meldingen binnenkomen. Toch worden er boetes uitgedeeld: in 2023 bijvoorbeeld kregen zes huizenbezitters een boete van gemiddeld €650. Verwacht wordt dat dit aantal stijgt door de aanhoudende onzekerheid over energieprijzen en het groeiende gebruik van oude houtkachels.
Wat betekent dit concreet voor u?
- Start altijd met een persoonlijk gesprek — vaak is er meer mogelijk dan u denkt.
- Komt u er niet uit? Verzamel gedegen bewijs: foto’s, video, eventueel meetgegevens.
- Meld het formeel bij uw gemeente. Check de website; elke gemeente heeft een eigen (digitaal) loket.
- Blijf bij alles vriendelijk, zakelijk en zorg voor transparantie.
En nog iets: rook is niet enkel een kwestie van overlast — het gaat direct over de gezondheid van uw gezin en buurt. Laat het dus niet liggen, ook al lijkt het gedoe. Voor u het weet, geniet ú weer van frisse lucht. En ja — u helpt daar de hele straat mee.