Veel Nederlanders denken dat ze voor een perfect knapperig brood eerst flink moeten investeren in een broodbakmachine. Maar eerlijk? U kunt thuis fantastisch brood bakken met alleen een gewone oven, een goed recept en een handvol simpele trucs—zonder dure apparaten die toch alleen stof vangen in uw keuken.
Broodbakmachines verdwijnen uit de keukens—en terecht. Beeld: Shutterstock
Een broodbakmachine leek lang het geheime wapen voor hobbybakkers. de realiteit? Voor de meeste thuiskoks staat zo’n apparaat al snel werkloos in een kast, naast de wafelijzer die niemand nog gebruikt. Wilt u gewoon af en toe een warm, knapperig brood voor bij de soep van De Verspillingsfabriek of bij een salade? Dan volstaan basisbenodigdheden en uw oven prima.
Alles valt of staat met goed deeg
Een lekkere, luchtige broodkorst begint bij het juiste deeg. Kies het meel op basis van uw eigen smaak. Houdt u van klassiek witbrood? Ga voor tarwebloem. Liever robuust bruin? Experimenteer dan gerust met (gedeeltelijk) roggemeel of volkorenmeel. In mijn eigen keuken bak ik regelmatig een 70/30 mix van tarwe en rogge. Voor haastige dagen zijn er kant-en-klare broodmixen, bijvoorbeeld van Koopmans, waarmee zelfs de minder ervaren bakker uit de voeten kan.
Dan is er nog het verschil tussen gist en desem (de welbekende ‘zuurdesem’). Desem geeft meer smaak en is vriendelijker voor de buik, maar vergt iets meer aandacht. Op blogs als Brood.net en in moderne kookboeken van lokale helden als Rutger bakt vindt u honderden recepten. U kunt dus altijd een variant vinden die bij u past.
Een gietijzeren pan—het geheime bakwapen in veel Nederlandse huishoudens.
Beter brood met stoom in de oven
Is het deeg eenmaal goed gekneed, gerezen en klaar voor de oven? Tijd voor een cruciale stap: stoom! Veel moderne ovens van merken als AEG of Siemens hebben al een stoomfunctie, maar u kunt het net zo makkelijk zelf doen: zet een klein ovenschaaltje water onderin de oven tijdens het bakken.
Door de stoom krijgt uw brood die mooie, glimmende korst en ontstaan er soms van die fijne, knapperige blaasjes. En—tip van een broodliefhebber—zet uw oven voor het bakken echt heet, vaak tussen de 230 en 250 °C. Dat geeft het beste resultaat, ongeacht uw broodrecept.
De gietijzeren pan: professioneel resultaat voor iedereen
Geen zin in gedoe met stoom? Pak het als volgt aan: bak uw brood in een zware gietijzeren pan met deksel, bijvoorbeeld van Le Creuset of die hippe pannen van Blokker. Het deksel houdt de nodige vochtigheid binnen, wat perfect de omstandigheden van een ouderwetse bakoven nabootst.
Kies een pan die net iets groter is dan uw brooddeeg. Het vocht van het brood blijft in de pan en zorgt zo voor natuurlijke stoom. En doordat gietijzer de hitte prachtig gelijkmatig verdeelt, krijgt u nooit een aangebrande onderkant of ongare plekken.
Stomen en bakken in gietijzer: zo kan iedereen knapperig brood uit eigen oven toveren.
Brood bakken op een bakplaat of ovensteen
Wie het liefst het ambachtelijke gevoel van een ouderwetse bakoven wil nabootsen, kiest voor het bakken op een ovenplaat (of een mooie baksteen). Deze platen nemen volop warmte op en geven die tijdens het bakken geleidelijk vrij voor een perfecte kruim en een krokante korst.
Ovenplaten van bijvoorbeeld Dille & Kamille of de bakwinkels in Amsterdam zijn meestal van gietijzer of staal – ze zijn sneller warm dan een traditionele pizzasteen, die wel 1,5 uur moet voorverwarmen (!). Een standaardovenplaat is vaak geschikt na ongeveer 25 minuten opwarmen. En handig: leg diezelfde plaat eens op het fornuis, u maakt er heerlijke wraps, flatbreads of Turkse gözleme op klaar.
Laat het brood altijd afkoelen (hoe moeilijk het ook is!)
De grootste fout die u als beginnende thuisbakker kunt maken? Meteen aansnijden als het brood nog dampend uit de oven komt. Wacht minstens een uur en laat het brood afkoelen op een rooster. Snijdt u te vroeg, dan wordt het brood klef en verpest u de structuur waar u net zo uw best op heeft gedaan.