Steeds meer woningen in Nederland maken de overstap naar slimme technologie. Robotstofzuigers zijn inmiddels voor bijna iedereen bereikbaar — zelfs voor wie liever niet te veel uitgeeft aan gadgets. Toch weten maar weinig mensen dat zo’n handige hulp in huis óók een onverwacht veiligheidsrisico kan vormen. Dit is geen overdreven toekomstmuziek, maar een feit dat meerdere keren is aangetoond: bepaalde modellen leggen namelijk nauwkeurige kaarten van uw huis vast en houden bij wanneer u meestal niet thuis bent. Zonder sterke beveiliging kunnen deze gegevens in verkeerde handen vallen.
Uw robotstofzuiger kan ongemerkt gegevens over u verzamelen en delen.
Foto: Shutterstock
In 2023 kwamen er foto’s uit Nederlandse huiskamers boven water die gemaakt waren door een testrobot van het merk Reolink. De oorzaak was geen cyberaanval, maar een zichtbaar slordige testversie van de software — die stuurde gegevens zonder pardon naar externe servers. De fabrikant haalde direct het model terug en bood excuses aan, maar de schade was duidelijk: gevoelige informatie uit uw woning kan sneller lekken dan u verwacht.
Hoe werken slimme stofzuigers — en welke data verzamelen ze precies?
Een moderne robotstofzuiger beweegt al lang niet meer lukraak rond — die tijd ligt achter ons. Tegenwoordig gebruiken de betere modellen technologieën zoals LiDAR (laserstralen die afstanden meten en een 3D-kaart bouwen), gyroscopen, sensoren en zelfs camera’s. Zo ontstaat een precies beeld van elke vierkante meter van uw huis. Die informatie wordt vaak in de cloud opgeslagen of gesynchroniseerd met een mobiele app. Bepaalde merken laten u zelfs de kamers van namen voorzien, of stellen schoonmaaktijden af op uw dagelijkse schema.
Zit er ook een camera in het spel? Dan kan de stofzuiger moeiteloos huisdieren, meubels of zelfs gezinsleden vastleggen. Dat is direct het probleem: als deze data niet goed beveiligd of versleuteld zijn, kan iedereen met slechte bedoelingen erbij. U loopt niet alleen privacy mis, maar u maakt het bijvoorbeeld voor inbrekers wel erg makkelijk te weten wanneer u niet thuis bent.
Uw stofzuiger weet misschien als eerste wat uw kat of hond uitspookt als u er niet bent.
Welke risico’s lopen Nederlandse gezinnen daardoor?
Dataverlies door een slimme stofzuiger klinkt misschien vergezocht. Maar de realiteit? Onderstaande scenario’s zijn mogelijk:
- Toegang tot een volledige plattegrond van uw woning — compleet met kamernamen, deuren en soms zelfs de plek van beveiligingscamera’s.
- Inzicht in uw leefritme — wanneer bent u thuis, hoe lang bent u weg, wanneer is het huis onbewaakt?
- Een ingang tot uw thuisnetwerk — als uw Wi-Fi niet veilig is, opent u de deur voor aanvallers die álle slimme apparaten kunnen bereiken.
- En bij camera- of microfoonmodellen: passief meekijken en luisteren zonder uw medeweten.
De meeste fabrikanten doen gelukkig hun best om problemen te voorkomen. Maar het zit in een klein hoekje: een oude softwareversie, zwak Wi-Fi-wachtwoord of te ruime app-rechten — en u verliest zelf de controle over wat uw slimme apparaat allemaal deelt.
Let op opvallend gedrag van uw stofzuiger — wie weet wat die achter de schermen uitspookt…
Hoe voorkomt u dat uw stofzuiger geheime info verspreidt?
Het goede nieuws: met een paar simpele acties verkleint u het risico direct enorm. Hier de belangrijkste stappen:
1. Bescherm uw wifi-netwerk goed
Kies altijd een sterk en uniek wachtwoord. Zet op uw router minimaal WPA2 of idealiter WPA3-beveiliging aan. Beter nog: maak een apart netwerk aan voor uw slimme apparaten — zo blijft uw privédata veilig.
2. Werk de software van uw stofzuiger regelmatig bij
Fabrikanten brengen geregeld updates uit om kwetsbaarheden te dichten. Controleer in de officiële app of er updates zijn, en installeer die direct. echt even doen.
3. Beperk toegang en dataverzameling
Bekijk bij het installeren van een app welke rechten echt nodig zijn. Heeft u geen behoefte aan een 3D-plattegrond, cloudopslag of microfoon? Zet die opties dan uit — dat is meestal gewoon mogelijk.
4. Zet camera’s fysiek uit als het even kan
Heeft uw model een camera, dan kunt u die soms afdekken wanneer het niet stofzuigt. Magnetische strips of ‘virtuele muren’ in de app zorgen dat de robot uit de slaapkamer of kantoor wegblijft.
5. Houd ongewoon gedrag in de gaten
Gaat de stofzuiger ineens midden in de nacht aan, of rijdt hij in vreemde patronen rond? Haal hem van het netwerk en neem direct contact op met de klantenservice.
Tot slot: met een beetje aandacht voor digitale hygiëne blijft de slimme stofzuiger vooral handig — en geen open deur voor nieuwsgierige types.