Waarom gaan gietijzeren pannen en roosters roesten?
Gietijzeren pannen en metalen barbecueroosters zijn echte klassiekers in Nederlandse keukens, van Amersfoort tot Maastricht. Maar wie kent het niet — na een natte lente kom je bij het zomerse barbecuen tot de ontdekking dat je grill ineens vol roest zit. Dat komt doordat ijzer met vocht en zuurstof reageert en zo een laagje ijzeroxide vormt: roest dus.
Zo’n roestlaag is niet alleen lelijk, maar kan ook de werking van je favoriete pan flink verpesten. Zelf heb ik ooit bijna een erfstuk van oma weggegooid door wat oppervlakteroest — gelukkig vond ik een oplossing. Wil je niet meteen een dure schoonmaakset kopen bij Blokker of HEMA? Probeer dan dit handige huismiddeltje, vooral als het buiten weer tijd is om te grillen en gezelligheid op het terras te zoeken.
Roest verwijderen met houtskool en citroen: zo werkt het
Op Instagram zie je ze steeds vaker: praktische tips van Nederlandse kookfanaten en hobbychefs, zoals @keukengeheimenNL. Een van hun beproefde methodes om je pan weer als nieuw te krijgen? Houtskool, citroen en een metalen schuurspons — meer niet.
Zo ga je te werk:
- Stop een paar stukken barbecue-houtskool in een stevige plastic tas en sla ze fijn tot poeder. (een vergiet is handig om de grove stukken eruit te halen)
- Pers het sap uit een verse citroen en meng dit met het houtskoolpoeder tot je een stevige pasta hebt
- Smeer deze pasta royaal uit over de roestige plekken en schrob stevig met een stalen schuurspons
- Als de roest verdwenen is, afspoelen met veel water en heel goed afdrogen, zodat er geen vocht achterblijft
Het gekke is: de citroen zorgt voor zuur die de roest aanpakt, het koolstofpoeder werkt als schuurmiddel én ontvetter. Mijn eigen grillrooster uit Utrecht zag er na een kwartiertje poetsen weer tiptop uit.
Dé tip om toekomstige roest te voorkomen
Rest nog één belangrijke stap om je pan of BBQ-rooster echt te beschermen. In elke Friese familie met een gietijzeren koekenpan is dit een gouden regel:
Maak het na ieder gebruik schoon, verwarm het kort en wrijf er daarna een dun laagje olie of bakvet overheen — een stuk keukenpapier met zonnebloemolie volstaat. Zo vormt zich een beschermlaag en kan er geen roest meer bij.
Deze aanpak werkt trouwens voor alle gietijzeren kookspullen: van pannenkoekenpan to grillplaat. En als je dit routineus doet, gaan ze generaties mee.
- Deze Rotterdamse chef deelt nog meer trucs voor slimmer koken
- Handige tip om in 5 minuten oude glazen weer helder te krijgen
Gietijzeren pannen en barbecueroosters zijn oerdegelijk — en met regelmatig kleine onderhoud zoals hierboven beschreven houd je ze moeiteloos in topconditie. Veel goedkoper en duurzamer dan telkens iets nieuws kopen. Tip van mij: zet het schoonmaken standaard in je BBQ check-list.